បន្ទាប់ពីបានគ្រប់គ្រងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានតាំងពីឆ្នាំ២០២១ក្រុមតាលីបង់បានប្រជែងជាមួយប៉ាគីស្ថានដែលជារដ្ឋដែលបានជួយពួកគេក្នុងការបះបោរប្រឆាំងនឹងយោធាអាមេរិកនិងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយប៉ាគីស្ថានបានបរាជ័យក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលតាលីបង់ឱ្យដើរលើផ្លូវរបស់ខ្លួនលើបញ្ហាអន្តរជាតិផ្សេងៗ។បញ្ហាចម្រូងចម្រាសដ៏សំខាន់មួយដែលជារឿយៗត្រូវបានគូសបញ្ជាក់ដោយរដ្ឋាភិបាលប៉ាគីស្ថានគឺការគាំទ្រសម្ងាត់របស់ភ្នាក់ងារមកពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន (ឥឡូវនេះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយពួកតាលីបង់)សម្រាប់ Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP)ដើម្បីអនុវត្តការយាយីនៅក្នុងប្រទេសប៉ាគីស្ថាន។
នេះគឺផ្ទុយស្រឡះពីអ្វីដែលប៉ាគីស្ថាន។ជាពិសេសយោធាប៉ាគីស្ថានបានរំពឹងទុកពីក្រុមតាលីបង់ បន្ទាប់ពីបានគាំទ្រពួកគេអស់ពីចិត្តអស់ជាច្រើនឆ្នាំ។
តើTehreek-e-TalibanPakistanជានរណា?
TTP (ត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថាជាតាលីបង់ក្នុងប្រទេសប៉ាគីស្ថាន) គឺជាអង្គការកណ្តាលនៃក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធប្រដាប់អាវុធឥស្លាមប្រហែល៤០ ដែលបានស្បថចំពោះមនោគមវិជ្ជាតាលីបង់ – ប្រតិបត្តិការតាមបណ្តោយព្រំដែនអាហ្វហ្គានីស្ថាន-ប៉ាគីស្ថាន។យោងតាមគេហទំព័រសារព័ត៌មាន The Eur Asian Times (ជំនាញផ្នែកកិច្ចការសកល និងការពារជាតិ) TTP បានគាំទ្រក្រុមតាលីបង់នៅអាហ្វហ្គានីស្ថានតាំងពីឆ្នាំ ២០០១ក្នុងប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងកងកម្លាំងសម្ព័ន្ធមិត្តនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយវាបានលេចចេញជាផ្លូវការនៅឆ្នាំ២០០៧ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ Baitullah Mehsud ។
គោលដៅមួយក្នុងចំណោមគោលដៅរបស់TTP គឺការតស៊ូប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប៉ាគីស្ថាន
TTP មានគោលបំណងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលប៉ាគីស្ថាន ដោយធ្វើយុទ្ធនាការភេរវកម្មឬសង្រ្គាមប្រឆាំងនឹងកងទ័ពនិងរដ្ឋប៉ាគីស្ថាន។
TTP ពឹងផ្អែកលើកុលសម្ព័ន្ធនៅតាមព្រំដែនអាហ្វហ្គានីស្ថាន-ប៉ាគីស្ថាន ។
នៅឆ្នាំ២០២០បន្ទាប់ពីការបែងចែក និងការប៉ះទង្គិចគ្នាជាច្រើនឆ្នាំ TTP បានរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធឡើងវិញនិងបង្រួបបង្រួមក្រោមការដឹកនាំរបស់ Noor Wali Mehsud ។ជាសំខាន់ លោក Mehsud បានដឹកនាំ TTP ក្នុងទិសដៅថ្មីមួយដោយមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជនស៊ីវិលហើយគ្រាន់តែវាយប្រហារទៅលើសន្តិសុខនិងបុគ្គលិកអនុវត្តច្បាប់ដើម្បីស្តារមុខមាត់ក្រុម និងផ្លាស់ទីឆ្ងាយពីភាពជ្រុលនិយមរបស់ក្រុមសង្រ្គាម។
ការហ្វឹកហ្វឺនកងទ័ពប៉ាគីស្ថាន។ រូបថត៖ កងទ័ពប៉ាគីស្ថាន
ភាពលំបាកទាំងTTPនិងប៉ាគីស្ថាន
នៅពេលដែលពួកតាលីបង់ក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានឡើងកាន់អំណាច រដ្ឋាភិបាលរបស់ពួកគេបានចាប់ផ្តើមប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រទេស។វាគឺដោយសារតែសម្ពាធនយោបាយនិងភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងស្រុកដែលរដ្ឋាភិបាលតាលីបង់ព្យាយាមរក្សាតុល្យភាពរវាងផលប្រយោជន៍របស់ TTP និងប៉ាគីស្ថាន។ដោយគិតពីប្រវត្តិនិងបរិបទនេះ ការពន្យល់មួយសម្រាប់ទីតាំងក្រោយការកាន់កាប់របស់ពួកតាលីបង់គឺថា ពួកគេចង់ប្រើTTPជាឥទ្ធិពលនៃការចរចាជាមួយប៉ាគីស្ថាន។
ទន្ទឹមនឹងនេះប៉ាគីស្ថានក៏ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិដូចគ្នាដែរ។ផែនការរបស់យោធាប៉ាគីស្ថានក្នុងការបង្រ្កាបTTPតាមរយៈរដ្ឋាភិបាលតាលីបង់ក្នុងទីក្រុងកាប៊ុល បានបរាជ័យហើយទំនងជាមិនជោគជ័យនៅពេលអនាគត។ប្រហែលជាយល់ឃើញពីភាពឥតប្រយោជន៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងបែបនេះ រដ្ឋាភិបាលប៉ាគីស្ថានបានយល់ព្រមលើបទឈប់បាញ់ជាមួយTTP។ ប៉ុន្តែនោះក៏បរាជ័យដែរ។នៅក្នុងសេណារីយ៉ូដែលបានផ្តល់ឱ្យយោធាប៉ាគីស្ថានអាចបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នដែលដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីបណ្តោះអាសន្ន Anwaar-ul-Haq Kakarឱ្យអនុវត្តសកម្មភាពវាយលុកប្រឆាំងនឹង TTP ឆ្លងកាត់ព្រំដែនអាហ្វហ្គានីស្ថាន។សេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្មីៗរបស់អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិប៉ាគីស្ថាន Asif Khwaja និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Bilawal Bhutto បង្ហាញថាផែនការប្រតិបត្តិការយោធាអាចធ្វើទៅបាន ហើយកំពុងត្រូវបានពិចារណាដោយរដ្ឋាភិបាលប៉ាគីស្ថាន។
អង្គការស្រាវជ្រាវក៏សង្កត់ធ្ងន់ថា៖នេះមិនមែនជាលើកទី១ទេដែលកងទ័ពប៉ាគីស្ថានធ្វើប្រតិបត្តិការឆ្លងព្រំដែនបែបនេះ។
នៅថ្ងៃទី២១ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២នៅក្នុងការកើនឡើងដ៏សំខាន់មួយ កងកម្លាំងអាកាសប៉ាគីស្ថានបានធ្វើការវាយប្រហារតាមអាកាសដែលសម្របសម្រួលនៅខាងក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន នៅកន្លែងដែលគេសង្ស័យថា TTP ដែលបានបញ្ចប់ការសម្លាប់ជនស៊ីវិល។ជាការឆ្លើយតប ក្រុមតាលីបង់បានកោះហៅបេសកជនពិសេសរបស់ទីក្រុង Islamabad នៅទីក្រុងកាប៊ុលហើយបានគំរាមសងសឹកក្នុងករណីមានការវាយប្រហារបន្ថែមទៀត បើទោះបីជាខ្លួនមិនបានបញ្ចេញឈ្មោះប៉ាគីស្ថានក៏ដោយ។
វាគ្រាន់តែជាបញ្ហានៃពេលវេលាទេ?
ដោយសារតែទំនាក់ទំនងកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនរវាងរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថានដឹកនាំដោយតាលីបង់និងរដ្ឋាភិបាលប៉ាគីស្ថានដែលគាំទ្រដោយយោធា។ ភ្នាក់ងារសន្តិសុខស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធដើម្បីឈានដល់ការសន្និដ្ឋានយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ប្រឆាំងនឹងការវាយប្រហារជាបន្តបន្ទាប់នៃTTPនៅក្នុងប្រទេសប៉ាគីស្ថាន។ដូច្នេះវាគ្រាន់តែជាពេលវេលាមួយប៉ុណ្ណោះមុនពេលកងកម្លាំងសន្តិសុខប៉ាគីស្ថាន បើកការវាយប្រហារឆ្លងព្រំដែនយ៉ាងលឿន។
ការវាយប្រហារបែបនេះរបស់ប៉ាគីស្ថាននឹងជួយប្រទេសនេះជួយសង្គ្រោះមុខនៅពេលប្រឈមមុខនឹងការខាតបង់កាន់តែច្រើនដែលបណ្តាលមកពី TTP ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយសកម្មភាពនេះនឹងប្រថុយនឹងការខឹងសម្បារចំពោះរដ្ឋាភិបាលតាលីបង់ដោយសារតែការវាយប្រហារបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន។នោះគឺជាហេតុផលតែមួយគត់ដែលសកម្មភាពបែបនេះរបស់ប៉ាគីស្ថានត្រូវបានពន្យារពេលជាបន្តបន្ទាប់បើទោះបីជាកងទ័ពប៉ាគីស្ថានបានត្រៀមខ្លួនយ៉ាងពេញលេញសម្រាប់សកម្មភាពដោយចេតនាបែបនេះក៏ដោយ៕
