កាលពីថ្ងៃទី៤ខែកុម្ភៈកងកម្លាំងទ័ពអាកាសហ្វីលីពីននិងអាមេរិកបានធ្វើការល្បាតរួមគ្នានិងហ្វឹកហ្វឺនស្ទាក់ផ្លូវអាកាសនៅសមុទ្រខាងកើត ដែលធ្វើឲ្យចិនខឹងសម្បារយ៉ាងខ្លាំង។
យោងតាមសារព័ត៌មានReuters អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពអាកាសហ្វីលីពីនMaria Consuelo Castillo បាននិយាយថាការហ្វឹកហ្វឺនល្បាតនិងស្ទាក់ចាប់ផ្លូវអាកាសរួមគ្នារបស់ប្រទេសទាំងពីរមានរយៈពេលមួយថ្ងៃនៅសមុទ្រខាងកើត។លោកស្រី Castilloបាននិយាយថា”សមយុទ្ធនេះត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីបង្កើនការសម្របសម្រួលប្រតិបត្តិការកែលម្អការយល់ដឹងអំពីដែនអាកាសនិងពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងការដាក់ពង្រាយដោយភាពបត់បែនរវាងកងកម្លាំងទ័ពអាកាសទាំងពីរ”។លោកស្រីCastilloបាននិយាយថាយន្តហោះចម្បាំងហ្វីលីពីន FA-50 ចំនួន៣គ្រឿង និងយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែក B1-B របស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំនួន២គ្រឿងបានចូលរួមក្នុងសមយុទ្ធនេះ។ យន្តហោះទាំងនោះបានហោះពីលើ Scarborough Shoal ជាកន្លែងដែលកងទ័ពអាកាសចិនក៏បានអនុវត្តនូវអ្វីដែលគេហៅថា “ការល្បាតតាមទម្លាប់”។Scarborough Shoal មានចម្ងាយប្រហែល ២៣០ គីឡូម៉ែត្រពីកោះ Luzon ហ្វីលីពីន និងប្រហែល១,០០០គីឡូម៉ែត្រពីឆ្នេរសមុទ្រភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រទេសចិន។ទាំងចិន និងហ្វីលីពីន ទាមទារអធិបតេយ្យភាពលើច្រាំងទន្លេ Scarborough ។
យន្តហោះចម្បាំងហ្វីលីពីន FA-50 និងយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែក B-1B ពីរគ្រឿងរបស់អាមេរិក អំឡុងពេលល្បាតដែនអាកាសលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ។រូបថត៖ ABS-CBN /កងទ័ពអាកាសហ្វីលីពីន
ក្នុងឆ្នាំ២០១២ចិនបានកាន់កាប់ Scarborough Shoal ពីហ្វីលីពីន។នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី៤ខែកុម្ភៈ យោធាចិនបានចោទប្រកាន់ហ្វីលីពីនថាបានចូលរួមក្នុងការល្បាតដែលរៀបចំដោយបរទេសសំដៅ”បំផ្លាញសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រខាងកើត”។យោធាចិនបាននិយាយថា អង្គភាពទ័ពអាកាសរបស់ខ្លួននឹង “រក្សាការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ការពារយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវអធិបតេយ្យភាព និងសិទ្ធិនិងផលប្រយោជន៍ដែនសមុទ្ររបស់ចិននិងគ្រប់គ្រងរាល់សកម្មភាពយោធាដែលបង្កបញ្ហានៅសមុទ្រខាងកើត”។នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃដដែលនោះកងទ័ពជើងទឹកហ្វីលីពីនបាននិយាយថា ខ្លួនកំពុង”តាមដានយ៉ាងដិតដល់”នាវាកងទ័ពជើងទឹកចិនចំនួន៣នៅក្នុងដែនទឹកហ្វីលីពីន។ រួមទាំងនាវាចម្បាំងកាំជ្រួចដឹកនាំថ្នាក់ Jiangkai ចំនួន១គ្រឿង។
លោក John Percie Alcos អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពជើងទឹកហ្វីលីពីន បាននិយាយថា”វត្តមានរបស់កងទ័ពជើងទឹកចិនបង្ហាញពីការមិនយកចិត្តទុកដាក់ទាំងស្រុងរបស់សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិនចំពោះច្បាប់អន្តរជាតិ។ វត្តមាននេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់”៕
